Czy operacja przepukliny w pachwinie zawsze się udaje? Niestety, NIE
Operacja przepukliny pachwinowej (z siatką czy bez) może spowodować niepożądane zdarzenia (powikłania): ból, zakażenie miejsca operowanego, zrastanie się tkanek (zrosty), zablokowanie jelita cienkiego lub grubego (skręt jelit), krwawienie, zbiorniki płynu w miejscu operowanym (surowiczaki) oraz nawrót przepukliny.
Zalety operacji przepukliny z siatką
- Brak napięcia (zciągnięcia) w zszywanych tkankach (tkanki nie są zbliżane na siłę); powoduje to mniej bólu i ma zabezpieczać przed nawrotem przepukliny
- Szybszy powrót do pełnej aktywności domowej, zawodowej i sportowej
- Mniejszy zakres preparowania tkanek; ograniczenie zakresu operacji ma zabezpieczać przed nadmiernym uszkodzeniem tkanek (mniej krwiaków w ranie, mniejsze ryzyko zakażenia, mniejszy uraz).
Niebezpieczeństwa operacji przepukliny z siatką
Przyczyna bólu
Może być trwający wiele miesięcy, nieustępujący (ból przewlekły). Przyczyną bólu może być zrost nerwu z siatką albo stałe drażnienie go. Powstaje to w przypadku, gdy w czasie operacji uszkodzono osłonkę nerwu lub przyszyto nerw do siatki. W takim przypadku objawy nie ustępują a usuwa je jedynie operacja. Ból przewlekły po operacji występuje co najmniej u 1 osoby na 10 operowanych. Są obserwacje, które wskazują, że jest to powikłanie występujące o wiele częściej. Publikacji na ten temat jest wiele, gdyż jest to poważny i niedoceniany problem.
Nerw – długi cienki – zrośnięty z siatką (całość usunięto w czasie ponownej operacji). To było przyczyną nieznośnych bólów pooperacyjnych.
Przyczyną nieznośnego bólu może być złe umocowanie siatki – np. użycie nie wchłaniających się zszywek. Obok zdjęcia z usuwania siatki z takimi metalowymi zszywkami, które bolały chorego. Ból, uczucie stałej przeszkody – był nie do wytrzymania. W czasie operacji okazało się, że mocowanie było nieprawidłowe. Zszywek jest bardzo dużo, były sztywne, dosłownie kłuły palec. Sama siatka była sztywna i niedopasowana do ciała młodego człowieka. Oczywiście jedynym rozwiązaniem było usunięcie siatki z metalowymi mocowaniami. Zwykle jest to rozległa operacja i ciało jest okaleczone. Po usunięciu siatki może powstać nawrót przepukliny. Nie wykluczone, że chorego czeka kolejna operacja; na siatkę już się nie zdecyduje.
Podtrzymuje zakażenie
Przyczyną jest zasiedlenie siatki bateriami, do czego dochodzi zwykle podczas samej operacji. Bakterii takich nie można usunąć (zabić), gdyż pomiędzy włókna siatki nie docierają antybiotyki. Wyleczenie jest możliwe jedynie poprzez usunięcie siatki. Zakażenie oporne na leczenie występuje rzadziej, gdy operacja jest bez siatki. Może być wtedy zakażenie wokół szwów. Usunięcie szwów powoduje wyleczenie. Zakażenie po operacji przepukliny z siatką występuje u około 5 osób na 100 operowanych (5%).
Poniżej na zdjęciach: (1) usuwanie zakażonej siatki z ściany brzucha; (2) kanał ropny z zakażonej siatki do skóry i usunięcie zakażonej siatki (ciemny kolor to zabarwiona siatka, co stosuje się, aby łatwiej odszukać wszystkie jej części); (3) bakterie pomiędzy włóknami wszczepionej siatki; (4) zakażona siatka po wielu latach przebiła się przez skórę
Ulega obkurczeniu i stwardnieniu
Każda siatka wszczepiona do organizmu ulega obkurczeniu. Wszczepia się siatki odpowiednio większe, tak aby zmniejszenie wymiarów siatki nie groziło nawrotem przepukliny. Niekiedy jednak ten proces jest bardzo nasilony. Siatka zmienia się wówczas w twardą, obkurczoną skorupę. Powoduje to bóle, uczucie twardego ciała obcego (niekiedy przemieszczającego się w tkankach). Oczywiście taka siatka nie zapobiega przed ponownym wystąpieniem przepukliny. Tak zmieniona siatka musi być usunięta operacyjnie.
Na zdjęciach stwardniałe, obkurczone siatki usunięte w czasie ponownych operacji.
Siatka wrasta do sąsiednich narządów
Wszczepiona siatka powoduje reakcję organizmu – miejscowy stan zapalny. Nie jest to złe, gdyż dzięki temu siatka silnie przyrasta w miejscu wszczepienia. Niebezpieczeństwo powstaje, gdy siatka uwolnienia się z miejsca jej umocowania oraz rozpoczyna przemieszczać się w jamie brzusznej. Najczęściej siatka przedostaje się do pęcherza moczowego, ale może też dostać się do jelita cienkiego, grubego czy też innego narządu. Proces taki trwa wiele miesięcy lub lat. W tym czasie pacjent źle się czuje, ma stale bóle brzucha. Gdy siatka dostaje się do pęcherza objawem jest nawracające zapalenie. Gdy siatka przedostaje się do jelita – utrudnia przechodzenie treści jelitowej.
Poniżej nagłówki kilku prac naukowych opisujących przemieszczenie się siatek do innych narządów – szczególnie pęcherza moczowego. Takich publikacji jest dużo więcej.
Powoduje zrosty wewnątrzbrzuszne
Po zastosowaniu siatki przy naprawie przepukliny mogą wystąpić zrosty wewnątrzbrzuszne. Zrosty występują częściej, gdy siatka sięga wnętrza jamy brzusznej. Tak jest szczególnie często przy zastosowaniu korków z siatki (metoda Rutkowa), układaniu siatki w przy ścianie brzucha (w tzw. przestrzeni przedotrzewnowej) lub wewnątrz brzucha (w trakcie operacji laparoskopowej). Zrosty w jamie brzusznej mogą być po każdej operacji wewnątrz brzucha. Niekiedy jednak, szczególnie gdy zrost powstaje przy kontakcie z materiałem obcym (siatka, wkrętką mocującą siatkę, szew), powodują one przewężenie jelita i zaburzają jego pracę. Prowadzi to wówczas do niedrożności (skrętu) jelita. Objawy skrętu jelit to: nudności, wymioty, wzdęcie i bóle skurczowe brzucha, odwodnienie, stopniowe pogarszanie się stanu pacjenta. W takim przypadku pomóc może jedynie pilna operacja i rozdzielenie zrostów.
Na zdjęcia zrosty w jamie brzusznej (jelita zrośnięte ze ścianą brzucha) oraz zrost siatki z jelitem.
Nie użyto siatki – co się zmieni ?
- nie ma przemieszczenia, obkurczenie siatki, jej zakażenie, zbiorników płynu, poczucia ciała obcego
- nie występuje ból przewlekły w następstwie kontaktu nerwów pachwiny z siatką (bo jej nie ma)
- rzadko pieczenia, mrowienia (tzw. parestezje) przy zmianie pogody; bez siatki – tego nie ma lub jest znacznie łagodniejsze
- niektóre powikłania – nawet, gdy wystąpią – mają lżejszy przebieg (zakażenie bez ciała obcego można łatwiej wyleczyć, nie wymaga usuwania siatki)
- wieloletnie kontrole pacjentów wskazują, że po operacji bez siatki większe jest ryzyko: nawrotu przepukliny, bólu przewlekłego oraz dłuższy czas powrotu do sprawności; nie wszyscy ten pogląd podzielają (np. metoda Shouldice’a jest oceniana bardzo dobrze)
Artykuł z GW (10.02.2023) napisany na podstawie wywiadu ze mną
